🚢 عرضه کارت‌های Blackwell سریع‌تر بوده – اما…
انویدیا ادعا کرده که توی پنج هفته اول عرضه، دو برابر بیشتر کارت گرافیک Blackwell RTX نسبت به نسل قبل یعنی Ada (سری 40) فروخته. ولی هیچ عدد رسمی برای این فروش اعلام نکرده و نکته جالب اینجاست که این پنج هفته اول، زمان عرضه‌ی کارت‌هایی مثل 4080، 4070Ti و 4070 رو شامل نمی‌شه و در واقع فقط با 4090 رقابت کرده! کافیه یه نگاه به قیمت بازار بندازیم تا ببینیم که خیلی از کارت‌ها هنوز به MSRP نزدیک هم نیستن! ما هم انتظار نداریم سری RTX 5060 بخواد این روندو تغییر بده، اما شاید کمک‌هایی بتونه بکنه! ادامه این بررسی و مقایسه جذاب رو با توییک فا همراه باشید.
📊 مشخصات فنی و ارتقای پهنای باند حافظه در RTX 5060 Ti
بریم سر اصل ماجرا: مشخصات RTX 5060 Ti نسبت به نسل قبلش، فقط ۷.۲ درصد قدرت خام پردازشی بیشتری روی کاغذ ارائه میده، اما نکته مهم‌تر اینه که پهنای باند حافظه‌اش تا ۵۶ درصد نسبت به RTX 4060 Ti افزایش داشته. این یه ارتقای خیلی مهمه، چون حافظه‌ی GDDR6 با رابط ۱۲۸ بیتی توی کارت‌های نسل قبل، توی خیلی از بازی‌ها محدودکننده بود.
الان با استفاده از ماژول‌های GDDR7 با سرعت ۲۸ گیگابیت بر ثانیه، RTX 5060 Ti به پهنای باند ۴۴۸ گیگابایت بر ثانیه می‌رسه — که خیلی نزدیک به پهنای باند ۵۰۴ گیگابایت بر ثانیه RTX 4070ـه، با وجود اینکه 4070 از رابط حافظه‌ی واید(پهن)تری استفاده می‌کنه.
🧠 بهبودهای معماری Blackwell: از رندر نوری تا هوش مصنوعی
معماری Blackwell تغییرات زیادی توی بخش‌های مختلف داره: افزایش عملکرد در رهگیری پرتو، رندر معمولی (Rasterization) و مخصوصاً رندر مبتنی بر هوش مصنوعی (Neural Rendering).
انویدیا بیشترین مانور رو روی همین مورد آخر داده، ولی مشکل اینجاست که تا وقتی بازی‌ها به‌صورت مشخص از این ویژگی‌ها پشتیبانی نکنن، نمی‌شه انتظار تاثیر جدی داشت.
برای مثال، تکنولوژی‌هایی مثل فشرده‌سازی بافت‌ها (Neural Texture Compression) یا استفاده از متریال‌های هوشمند با کمک API شرکت مایکروسافت به اسم Cooperative Vectors می‌تونن مصرف VRAM رو تا یک‌سوم کاهش بدن — یعنی یه کارت ۸ گیگی می‌تونه مثل یه کارت ۲۴ گیگی رفتار کنه! ولی خب، فقط در صورتی که بازی ازش پشتیبانی کنه… و تا الان تعداد بازی‌هایی که از این API پشتیبانی می‌کنن: تقریبا صفر 😂.
🌀 Frame Generation و DLSS 4: واقعیت با عددها فرق داره
بخش دیگه‌ی Neural Rendering، همون چیزیه که بیشتر می‌شناسیم: آپ‌اسکیلینگ با هوش مصنوعی و تولید فریم (Frame Generation). آپ‌اسکیلینگ واضحه؛ پیکسل‌های کمتر رندر میشن و بعد با یه الگوریتم هوش مصنوعی قوی کیفیتش بالا میره. ولی داستان تولید فریم و Multi Frame Generation (MFG) یه کم پیچیده‌تره.
ما قبلاً تو ویدیوهای یوتوب و اینستاگرام توییک فا، درباره‌ی DLSS 4 و MFG توی RTX 5090 و 5080 حرف زدیم و خلاصه‌ش اینه: ویژگی بدی نیست، ولی تاثیر واقعیش بستگی به بازی، فریم پایه، و نوع ورودی داره. مثلاً اگه یه بازی با MFG 4X به ۱۲۰ فریم بر ثانیه برسه، در واقع فقط داره بازی رو با ۳۰ فریم رندر می‌کنه و ورودی رو هم با ۳۰ فریم پردازش می‌کنه. تصویر نهایی شاید نرم‌تر از ۳۰ باشه، ولی واکنش ورودی کُندتره — یه چیزی تو مایه‌های بازی کردن با کنترلر به‌جای ماوس و کیبورد.
در نتیجه، خروجی نهایی از ۳۰ فریم بهتره، ولی از یه ۶۰ فریم واقعی پایین‌تره — حدوداً حس یه بازی ۴۵ تا ۵۰ فریم میده، البته با یه ذره ریاضی مه‌آلود!
🎮 بررسی وضعیت پشتیبانی 5060 از DLSS 4 و MFG
فعلاً بیش از ۱۰۰ بازی با پشتیبانی از DLSS 4 و MFG وجود دارن، ولی باز یه نکته‌ی گمراه‌کننده اینه که بخشی از این پشتیبانی از طریق اپلیکیشن Nvidia و به‌صورت خارج از بازی انجام میشه، نه درون خود بازی. این یعنی کار می‌کنه، ولی یه حس نصفه‌نیمه و دست‌کاری‌شده میده — AMD هم با FSR 4 توی همین وضعیت گیر کرده.
📈 بررسی دقیق بنچمارک‌های رسمی انویدیا از خانواده 5060
انویدیا توی مقایسه‌های خودش، RTX 5060 Ti 16GB رو در مقابل RTX 4060 Ti 16GB و RTX 3060 Ti 8GB بررسی کرده. از بین ۸ بازی‌ای که توی تست بودن:
- ۶ تا ازشون از DLSS 4 و MFG 4X پشتیبانی می‌کردن
- یکی (Plague Tale Requiem) فقط DLSS 3 Framegen داشت
- یکی هم هیچ نوع فریم جنریشنی نداره و صرفاً نقش یه بنچمارک بیس‌لاین رو بازی می‌کنه (Delta Force)
نتایج؟ اگه به فریم جنریشن علاقه‌ای نداشته باشی، بازی آخر (Delta Force) عملکرد نسل‌ها رو خیلی معمولی نشون میده:
- تقریباً هیچ تفاوتی بین RTX 3060 Ti و RTX 4060 Ti نیست
- فقط حدود ۱۷ درصد تفاوت بین 4060Ti و 5060Ti وجود داره
اما با توجه به تفاوت قدرت خام و پهنای باند حافظه که گفتیم، این عددها هم منطقیه.
بقیه‌ی بازی‌ها اختلاف عملکرد خیلی زیادی نشون میدن، ولی انویدیا توی بنچمارک‌ها از رندرینگ نیتیو و بدون Reflex استفاده کرده، که باعث میشه اختلاف‌ها بزرگ‌تر به نظر برسن. مخصوصاً چون خیلی از بازی‌ها روی RTX 3060 Ti 8GB با محدودیت VRAM مواجه میشن.
🎯 جمع‌بندی واقعی از بررسی خانواده 5060
آیا RTX 5060 Ti 16GB از RTX 4060 Ti 16GB قوی‌تره؟ قطعاً.
آیا از RTX 3060 Ti بهتره؟ شک نکن، دو نسل معماری جلوتره، حافظه دو برابر شده و کش L2 باعث شده پهنای باند مؤثر هم بیشتر بشه.
اما اگه از رو اسلاید فکر کردی:
«وای! RTX 5060 Ti چهار برابر از RTX 3060 Ti سریع‌تره!»
باید بگیم: خب… شاید هم فکر می‌کنی RTX 5070 با RTX 4090 یکیه! 😂
⚠️ در مورد RTX 5060 معمولی چطور؟
انویدیا همین مقایسه‌ها رو بین RTX 5060 ،RTX 4060 و RTX 3060 12GB هم انجام داده. البته مطمئن نیستیم دقیقاً از نسخه‌ی ۱۲ گیگ استفاده شده یا ۸ گیگ — چون یه نسخه‌ی ۸ گیگ هم اواخر نسل Ampere اومد.
در هر صورت:
- بدون فریم‌جنریشن، اختلاف بین نسل‌ها خیلی ناچیزه
- با فقط DLSS Framegen (مثل Plague Tale)، افزایش فریم بیشتر دیده میشه
- با MFG 4X، آینده‌ی RTX 5060 خیلی درخشان‌تر میشه، حداقل رو کاغذ!
📺 DLSS و محدودیت فریم واقعی
این تست‌ها همگی روی رزولوشن 1080p با تنظیمات نهایی انجام شدن، ولی برای RTX 5060 Ti، تست روی 1440p بوده. این تصمیم منطقیه چون کارت‌های ۸ گیگی مثل 4060/5060 واقعاً مناسب‌ترن برای 1080p، مخصوصاً وقتی قیمت پایه‌شون ۲۹۹ دلاره.
ولی نکته مهم‌تر توی اسلاید دومه: توی ۵ بازی که انویدیا نشون داده، با فعال بودن DLSS در حالت Quality + MFG 4X، هیچ‌کدوم نتونستن حتی به ۱۶۰ فریم هم برسن. ما توی توییک‌فا معمولاً وقتی می‌گیم فریم‌جن جواب میده که حداقل نرخ ورودی بالای ۴۰ فریم باشه. بازی‌هایی مثل Star Wars Outlaws و Alan Wake 2 حتی به ۱۲۰ فریم هم نرسیدن — یعنی نرخ ورودی‌شون زیر ۳۰ فریم بوده.
بازی همچنان اجرا میشه، ولی نسبت به اجرای عادی با ۶۰ فریم، حس واکنش و کنترل خیلی فرق می‌کنه. در هر صورت، با بهینه‌سازی تنظیمات بازی و کاهش یک سری گزینه‌هایی که اهمیت زیادی ندارن، میشه فریم‌ریت پایه رو بهبود داد و بعد از FG یا MFG عملکرد خیلی بهتری گرفت.
در آینده با آماده شدن بررسی رسانه‌های مختلف از RTX 5060 و RTX 5060 Ti میشه نظرات قطعی‌تری داد. احتمالا همین کارت‌هارو به‌زودی در استودیوی توییک‌فا بررسی کنیم. منتظر بررسی‌های جدیدتر از سری RTX-50 انویدیا باشید. 💜
