محاسبه گر باتلنک پردازنده

---

---

---

باتلنک یا گلوگاه به چه معناست؟

در سیستم‌های کامپیوتری، وقتی که یک قطعه نسبت به قطعات دیگه ضعیف‌تر باشه، به اصطلاح می‌گیم گلوگاه یا باتلنک رخ داده. حالا باتلنک یا گلوگاه دقیقا چه تاثیری روی عملکرد سیستم ما می‌ذاره؟ بذارید برای توضیحش به معنای خود کلمه باتلنک مراجعه کنیم. باتلنک از دو کلمه «باتل» و «نک» تشکیل شده، «باتل» که به معنای بطری میشه و «نک» هم دهانه این بطریه. حالا شما اگر درحال خالی کردن آب این بطری باشید، هرچقدر دهانه اون رو تنگ‌تر کنید، آب با سرعت کمتری خارج میشه. اگر آب رو اطلاعات و دیتایی که سیستم داره پردازش می‌کنه در نظر بگیریم، هرجایی که جلوی عبور این اطلاعات رو بگیره و سرعتش رو کم کنه، می‌گیم گلوگاه رخ داده.

---

چرا باید از محاسبه گر باتلنک استفاده کنیم؟

با استفاده از ماشین حسابی که در وب سایت توییک فا قرار داده شده، می‌تونید با انتخاب پردازنده و کارت گرافیک های مختلف، ببینید که باهم چه باتلنکی دارن و در سه حالت باتلنک کم، باتلنک متعادل و باتلنک زیاد بیان میشه. علت اینکه چرا باتلنک صفر نداریم و اینکه چرا به‌جای محاسبه درصدی، از کم، متعادل و زیاد استفاده می‌کنیم در ادامه این صفحه توضیح داده شده.

---

چرا نباید از محاسبه گرهای درصدی استفاده کنیم؟

با بررسی‌هایی که ما انجام دادیم، محاسبه گرهای درصدی‌ای که بین کاربران جا افتاده، اطلاعات رو به‌طور مناسبی به کاربران ارائه نمیدن. فارغ از اینکه درصدها درست هستن یا نادرست، بیان گلوگاه به‌صورت درصدی میتونه گمراه کننده باشه و کاربر احساس کنه که وقتی مثلا 40% گلوگاه وجود داره، یعنی 40 درصد از ظرفیت سیستمش رو نمیتونه استفاده کنه، درصورتی که اصلا منظور از اون 40% این نیست و کاملا بیان متفاوتی داره.

در نتیجه ما در توییک‌فا به جای بیان درصدی، از سه حالت کم، متعادل و زیاد استفاده میکنیم و برای هرکدوم تعریف خاصی داریم:

باتلنک کم: به حالتی گفته میشه که تقریبا هیچ گلوگاهی از سمت پردازنده نداریم، اما معمولا باتلنک کم در حالتی رخ میده که بودجه ما بیشتر متمرکز روی پردازنده باشه و بالانس و تعادل مناسبی بین CPU و کارت گرافیک نداشته باشیم.

باتلنک متعادل: به حالتی گفته میشه که گلوگاه تا حد قابل قبولی وجود داره اما درعوض تعادل خوبی بین پردازنده و کارت گرافیک داریم به‌طوری که جای هزینه اضافی روی پردازنده، مدل کارت گرافیک ارتقا داده شده.

باتلنک زیاد: در این حالت پردازنده شما نمی‌تونه پاسخگو نیاز کارت گرافیکتون باشه و نیازه که مدل پردازنده ارتقا پیدا کنه.

---

چرا داخل این ماشین حساب باتلنک «گلوگاه صفر» نداریم؟

گلوگاه صفر یا راندمان 100 درصدی یا اتلاف صفر، در قوانین فیزیک غیرممکنه. یعنی شما نمی‌تونید هیچ دستگاهی بسازید (چه کامپیوتری و چه غیر کامپیوتری) که اون دستگاه هیچ اتلاف انرژی‌ای نداشته باشه و با راندمان 100 درصدی کار کنه. درنتیجه ما هدفمون در طراحی سیستم‌های مختلف از جمله کامپیوترها اینه که راندمان رو به حداکثر خودش برسونیم تا کمترین اتلاف رو داشته باشیم. حالا در خصوص این محاسبه گر باتلنک هم نکاتی هست که باید در ادامه بهتون توضیح بدیم.

---

---

چرا محدوده «باتلنک متعادل» سبز رنگه؟ آیا باتلنک متعادل بهتره؟

اگر دقت کرده باشید، محدوده باتلنک زیاد قرمزه، محدوده باتلنک متعادل سبز و محدوده باتلنک کم بنفشه.

حالا چرا از این رنگ‌ها استفاده شده؟ باتلنک زیاد که مشخصه، وقتی گلوگاه سیستم شما زیاد باشه سیستم به مشکل می‌خوره و رنگ قرمز به درستی داره این رو بیان می‌کنه. اما وقتی به باتلنک متعادل و کم می‌رسیم، اوضاع یکم پیچیده‌تر میشه. شما برای اینکه به محدوده بنفش باتلنک کم برسید، لازمه که پردازنده یا همون CPU رو خیلی قوی‌تر از GPU انتخاب کنید. در این صورت شما به سمت باتلنک کم می‌رید و نتیجه‌ای که اینجا داریم اینه که عملکرد سیستم شما در کاربری گیمینگ افت می‌کنه.

برای مثال، نتیجه محاسبه گلوگاه پردازنده 14900K و RTX4060 با رزولوشن 2K و کاربری Average Gaming در انتهای سمت راست نوار محاسبه باتلنک قرار می‌گیره. اما آیا ترکیب 14900K که یک پردازنده فوق العاده قویه، با 4060 برای گیم منطقیه؟ قطعا خیر!

اگر به جای 14900K و 4060، بودجه رو روی پردازنده کمتر کنیم و به جاش 12600K یا 13400 بگیریم و با بودجه آزاد شده، جای 4060، کارت گرافیک 4070 سوپر رو تهیه کنیم، نتیجه محاسبه باتلنک نزدیک به متعادل و تقریبا وارد محدوده سبز رنگ میشه. حالا اگر شما با ترکیب دوم سراغ گیم‌ها برید و بنچمارک بگیرید، می‌بینید که 12600K با 4070 سوپر به شما فریم‌ریت خیلی بالاتری میده نسبت به 4060 و 14900K.

درنتیجه محدوده باتلنک کم رو نه سبز رنگ کردیم و نه قرمز رنگ، از رنگ بنفش برای بیان شرایط این محدوده استفاده کردیم تا به شما بگیم درسته که باتلنک اینجا تقریبا ناچیزه، اما درنهایت تقسیم بودجه شما روی سیستم درحالتیه که میزان اتلاف کارایی و افت پرمورمنس روی هزینه اضافی‌ای که برای پردازنده کردید بسیار مخرب‌تر از باتلنکه.

---

---

راهنمای استفاده از محاسبه گر گلوگاه توییک فا

این محاسبه گر 4 ورودی داره که با مشخص کردن اونها می‌تونید میزان گلوگاه رو مشخص کنید. ورودی اول و دوم که مدل پردازنده و گرافیک رو تعیین می‌کنه. ورودی سوم رزولوشنه و با افزایش رزولوشن، «بار پردازشی بازی» روی کارت گرافیک می‌افته و باتلنک سیستم شما از سمت پردازنده کاهش پیدا می‌کنه.

آخرین ورودی هم نوع کاربری گیمینگ شماست که سه تا گزینه داره، یکی Average Gaming که میانگینی از کل بازی هاست، اگر همه نوع بازی‌ای رو با سیستمتون اجرا می‌کنید، بهتره همین گزینه انتخاب بشه. دو مورد بعدی، گزینه‌های CPU-Based و GPU-Based هستن که شما با توجه به شناختی که از بازی‌هاتون دارید، باید انتخابش کنید. بعضی بازی‌ها بیشتر پردازنده محور هستن و بعضی هم بیشتر گرافیک محور.

---

محاسبه باتلنک در کاربری گیمینگ چطور انجام میشه؟

برای پاسخ به این موضوع، اول باید مسیر عبور اطلاعات در سیستم شمارو وقتی که دارید یک بازی رو اجرا می‌کنید، بررسی کنیم. در ابتدا وقتی بازی رو اجرا می‌کنید، اطلاعات از روی هارد یا SSD شما به سمت رم و پردازنده حرکت می‌کنن. پردازنده شروع می‌کنه به پردازش اطلاعات که این پردازش‌ها باید در دو فاز صورت بگیرن، فاز اول داخل CPU و فاز دوم داخل GPU. وقتی که کار پردازنده با پردازش اطلاعات تموم شد، درواقع خوراک کارت گرافیک برای پردازش‌هاش آماده میشه و این اطلاعات به سمت کارت گرافیک شما حرکت می‌کنن. حالا کارت گرافیک هم شروع می‌کنه به پردازش این اطلاعات و درنهایت در قالب فریم و تصویر داخل مانیتورتون به نمایش در میاد.

باتلنک اونجایی رخ میده که پردازنده در فراهم کردن خوراک کارت گرافیک تاخیر کنه و کم بیاره، در این حالت کارت گرافیک باید منتظر CPU بمونه، بسته به اینکه چقدر این انتظار طول بکشه، نتیجش روی عملکرد گیمینگ سیستم شما متفاوته. اگر این انتظار ناچیز باشه، درحالت باتلنک متعادل هستیم و نتیجش روی عملکرد سیستم، کمی کاهش FPS هستش.

اگر ما بخوایم این مقدار ناچیز کاهش FPS رو جبران کنیم، باید پردازنده خیلی گرون‌تری تهیه کنیم. حالا با هزینه‌ای که برای یک پردازنده قوی‌تر باید بشه، میشه کارت گرافیک قوی‌تری بخریم که در این حالت میزان FPS ما خیلی بالاتر میره.

اما اگر میزان تاخیر پردازنده زیاد باشه و کارت گرافیک انتظار زیادی بکشه، در عملکرد سیستم اختلال ایجاد میشه و بازی همراه با لگ و استاتر اجرا میشه. در این حالت دیگه پردازنده شما تقریبا به یوزیج 100 درصدی رسیده و نمی‌تونه عملیات‌های مختلف سیستم رو از جمله بازی، کدهای سیستم عامل و دیگر موارد رو هندل کنه.

---

---

بهترین حالت باتلنک کدومه؟

با توجه به توضیحاتی که تا الان ارائه شده، می‌دونیم که حالت باتلنک متعادل بهترین بالانس رو بین میزان باتلنک و میزان بهینگی سیستم برقرار می‌کنه. شما برای رسیدن به باتلنک کم، مجبورید که پردازنده رو خیلی قوی‌تر از کارت گرافیک انتخاب کنید و برای اینکه به این هدف برسید، باید هزینه زیادی رو روی پردازنده، کولر و مادربرد هدر بدید. درصورتی که میشه بخشی از اون هزینه رو روی کارت گرافیک گذاشت تا مدلش ارتقا پیدا کنه و پردازنده رو هم فقط به اندازه‌ای که نیازه ارتقا بدیم.

در نهایت، محدوده سبز رنگی که داخل نوار محاسبه گلوگاه هست، بهترین محدوده برای ترکیب دو CPU و GPU هستش و بهتره که نشانگر ماشین حساب در نیمه راست این نوار باشه تا در پردازش‌های CPU محور هم عملکرد خوبی رو داشته باشید، هرچند می‌تونید با انتخاب گزینه CPU-Based به‌صورت تقریبی ببینید که در این سناریو سیستم شما چه گلوگاهی رو ایجاد می‌کنه.